Choć sezon żeglugowy dobiegł końca, Kanał Elbląski wciąż zachwyca – zarówno tych, którzy mieli okazję przepłynąć jego słynnymi pochyłniami, jak i osoby dopiero planujące wizytę. Zanim nadejdzie wiosna 2026 roku, warto poznać kilka ciekawostek o tym wyjątkowym zabytku techniki. Oto pięć powodów, dla których Kanał Elbląski uznawany jest za jedno z największych osiągnięć inżynierii w Polsce.
1. Statki naprawdę „płyną po trawie” – bez grama magii
To, co wygląda jak czysta magia, jest efektem genialnego rozwiązania technicznego z XIX wieku. Na odcinku między Buczyńcem a Całunami statki poruszają się na specjalnych wózkach po torach, napędzanych jedynie siłą wody. Dzięki systemowi lin i kół możliwe jest pokonanie różnicy wysokości sięgającej około 100 metrów – bez użycia silników czy prądu. Ten wyjątkowy mechanizm to żywy dowód na pomysłowość dawnych inżynierów, którzy potrafili wykorzystać naturę do napędzania swoich konstrukcji.
2. Kanał Elbląski ma ponad 160 lat i działa do dziś
Zaprojektowany przez inżyniera Georga Jacoba Steenke, kanał został otwarty w 1860 roku. To najdłuższy zespół pochylni na świecie, który wciąż funkcjonuje zgodnie z pierwotną koncepcją. Co więcej – wiele oryginalnych elementów, takich jak drewniane przekładnie czy koryta, nadal pracuje w oparciu o rozwiązania sprzed półtora wieku. To niezwykły przykład trwałości i precyzji dawnej myśli technicznej, która nadal budzi uznanie specjalistów i turystów.
3. Kanał Elbląski – oaza przyrody i spokoju
Otoczenie kanału to raj dla miłośników natury. Rozległe łąki, lasy, jeziora i zakola wodne stanowią dom dla licznych gatunków ptaków, m.in. bielików, czapli i perkozów. Wiosną okolice kanału tętnią życiem, latem zachwycają intensywną zielenią, a jesienią – tajemniczymi mgłami i odlotami żurawi. Dla wielu osób rejs po tym szlaku to nie tylko fascynująca podróż przez dzieło inżynierii, lecz także kontakt z niezwykłym światem przyrody Mazur Zachodnich.
4. Pięć pochylni – pięć cudów techniki
Na Kanale Elbląskim znajduje się pięć pochylni: Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenie i Całuny. Choć ich konstrukcja wydaje się podobna, każda ma swoje unikalne parametry i historię. Najsłynniejsza z nich – Buczyniec – mieści Izbę Historii Kanału Elbląskiego, w której można zobaczyć oryginalne plany Steenke i modele wózków transportowych. Odwiedzenie tych miejsc pozwala docenić skalę precyzji i wyobraźnię dawnych inżynierów, dzięki którym system ten działa nieprzerwanie od ponad 160 lat.
5. Jeden z Siedmiu Cudów Polski
Kanał Elbląski został uhonorowany tytułem jednego z Siedmiu Cudów Polski w plebiscycie „National Geographic Traveler”. Trudno się dziwić – na całym świecie nie istnieje drugi taki obiekt, w którym statki poruszają się po lądzie dzięki sile wody. To symbol harmonii między ludzką pomysłowością a naturą, obowiązkowy punkt na mapie każdego, kto chce odkryć techniczne dziedzictwo Polski.
Sezon 2026 – czas wrócić na pokład!
Choć obecnie na kanale panuje cisza, już wiosną 2026 roku Żegluga Ostródzko-Elbląska ponownie zaprosi turystów na swoje pokłady. Warto już teraz zaplanować rejs po jednym z najpiękniejszych szlaków wodnych Europy. Aktualne trasy i terminy można sprawdzić na stronie Żegluga Ostródzko-Elbląska
Do tego czasu warto śledzić kanały społecznościowe Żeglugi, gdzie publikowane są najnowsze informacje o przygotowaniach do nowego sezonu.
